Tiếng lóng là một dạng ngôn ngữ không chính thức cùng tồn tại với ngôn ngữ trang trọng và được sử dụng để giao tiếp hàng ngày trên nhiều phương tiện và nền tảng khác nhau. Tuy nhiên, việc dịch tiếng lóng thường đặt ra thách thức cho các nhà ngôn ngữ học trong quá trình bản địa hóa.
Tại sao dịch tiếng lóng lại là một thách thức trong việc bản địa hóa? Câu trả lời nằm ở bản chất năng động và theo ngữ cảnh của tiếng lóng. Tiếng lóng không chỉ đơn thuần là tập hợp những từ thân mật; nó phản ánh văn hóa, bản sắc và các sắc thái xã hội phức tạp. Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu tiếng lóng là gì, nó khác với ngôn ngữ trang trọng như thế nào, những thách thức trong việc bản địa hóa tiếng lóng và các chiến lược để vượt qua những trở ngại này.
Tiếng lóng là gì và nó khác với ngôn ngữ trang trọng như thế nào?
Tiếng lóng là một dạng ngôn ngữ không chính thức phát triển và phát triển mạnh trong các cuộc trò chuyện hàng ngày, đặc biệt là giữa các nhóm cụ thể như thanh thiếu niên hoặc các cộng đồng cụ thể. Đặc điểm chính của tiếng lóng là tính chất độc đáo, sáng tạo và có xu hướng thay đổi nhanh chóng theo thời gian.
Không chỉ là từ vựng, tiếng lóng còn đóng vai trò là dấu hiệu nhận dạng, địa vị xã hội và tuổi tác trong một nhóm. Ví dụ, thanh thiếu niên thường sử dụng tiếng lóng để phân biệt mình với người lớn và để xây dựng tình bạn thân thiết với bạn bè cùng trang lứa. Trong một số trường hợp, tiếng lóng có thể hoạt động như một mật mã chỉ một số thành viên trong nhóm nhất định mới hiểu được, nâng cao cảm giác độc quyền và gần gũi giữa họ.
Ngược lại với ngôn ngữ hình thức, tiếng lóng có những đặc điểm riêng biệt. Ngôn ngữ trang trọng có tính ổn định, có cấu trúc và được sử dụng trong các tình huống chính thức hoặc chuyên nghiệp. Trong khi tiếng lóng mang tính năng động và trang trọng, thì ngôn ngữ trang trọng nhấn mạnh sự rõ ràng, chính xác và tuân thủ các quy tắc ngữ pháp tiêu chuẩn. Một sự khác biệt đáng kể khác nằm ở bối cảnh sử dụng và đối tượng. Ngôn ngữ trang trọng thường được sử dụng trong các tài liệu chính thức, thuyết trình học thuật hoặc giao tiếp kinh doanh, trong khi tiếng lóng phù hợp hơn cho các cuộc trò chuyện thông thường và tương tác xã hội không chính thức.
Dưới đây là bảng cho thấy sự khác biệt giữa tiếng lóng và ngôn ngữ trang trọng.
Diện mạo | Tiếng lóng | Ngôn ngữ trang trọng |
Thiên nhiên | Năng động, thay đổi nhanh chóng | Ổn định, có cấu trúc |
Bối cảnh sử dụng | Những cuộc trò chuyện thân mật, tương tác xã hội | Tình huống trang trọng, bối cảnh chuyên nghiệp |
Quy tắc ngữ pháp | Linh hoạt, thường đi chệch khỏi quy định chuẩn mực | Tuân thủ các quy tắc ngữ pháp tiêu chuẩn |
Khán giả | Các nhóm, đồng nghiệp cụ thể | Chung, xuyên thế hệ |
chấp thuận | Giới hạn ở một số nhóm nhất định | Được chấp nhận rộng rãi trong bối cảnh chính thức |
Tuổi thọ | Có xu hướng tồn tại trong thời gian ngắn và thay đổi nhanh chóng | Những thay đổi lâu dài từ từ |
Những thách thức của tiếng lóng bản địa hóa
Dưới đây là những thách thức thường gặp khi dịch thuật và bản địa hóa tiếng lóng.
- Đặc trưng văn hóa: Tiếng lóng của người Anh “chuffed” (có nghĩa là cực kỳ hài lòng) đã ăn sâu vào văn hóa Anh. Thật khó để tìm ra một từ tương đương chính xác trong tiếng Anh Mỹ để thể hiện cùng mức độ nhiệt tình thông thường mà không có vẻ gượng ép hoặc không tự nhiên.
- Tính chất tạm thời: Thuật ngữ “on Flek” (có nghĩa là được chải chuốt hoặc tạo kiểu hoàn hảo) đã lan truyền vào giữa những năm 2010 nhưng kể từ đó không còn được ưa chuộng nữa. Một dịch giả làm việc trên một văn bản từ thời đại đó sẽ cần phải cân nhắc xem nên sử dụng thuật ngữ hiện hành hơn hay duy trì ngôn ngữ cụ thể theo từng thời kỳ.
- Sáng tạo và chơi chữ: Từ lóng “hangry” (kết hợp giữa đói và tức giận) là một cách chơi chữ sáng tạo đối với những từ khó dịch trực tiếp. Nó ghi lại một cảm giác cụ thể có thể cần được giải thích dài hơn bằng các ngôn ngữ khác.
- Cách sử dụng không chuẩn: Cụm từ “nó khác biệt” (có nghĩa là điều gì đó mang lại cảm giác có tác động hoặc có ý nghĩa hơn) không tuân theo các quy tắc ngữ pháp tiêu chuẩn. Dịch câu này trong khi vẫn duy trì giọng điệu bình thường, nhấn mạnh của nó có thể là một thách thức.
- Ngoài từ điển: Thuật ngữ “stan” (một người hâm mộ cuồng nhiệt hoặc bị ám ảnh) có nguồn gốc từ một bài hát của Eminem và trở nên phổ biến trên mạng. Nó sẽ không được tìm thấy trong các từ điển truyền thống, đòi hỏi người dịch phải nghiên cứu văn hóa internet hiện tại.
- Ngữ cảnh sử dụng: Từ “bệnh” trong tiếng lóng có thể có nghĩa là “xuất sắc” hoặc “rất tốt”, nhưng chỉ trong những ngữ cảnh thông thường cụ thể. Trong các bối cảnh khác, nó vẫn giữ nguyên ý nghĩa tiêu chuẩn là “bệnh”. Ý nghĩa kép này có thể khó truyền đạt bằng các ngôn ngữ khác.
- Sự khác biệt giữa các thế hệ: Cụm từ “no cap” (có nghĩa là “không nói dối” hoặc “thật sự”) chủ yếu được thế hệ trẻ sử dụng. Những dịch giả lớn tuổi có thể cần làm rõ vấn đề này hoặc giúp tìm từ ngữ tương đương phù hợp với lứa tuổi trong ngôn ngữ đích.
- Tính nhạy cảm địa phương: Thuật ngữ “fag” được sử dụng một cách tình cờ trong tiếng Anh Anh có nghĩa là thuốc lá nhưng lại mang tính xúc phạm cao trong tiếng Anh Mỹ. Một dịch giả cần phải nhận thức được những khác biệt khu vực này để tránh sự xúc phạm ngoài ý muốn.
Làm thế nào để vượt qua những thách thức của việc bản địa hóa tiếng lóng?
Sau khi tìm hiểu về một số thách thức thường gặp trong quá trình dịch tiếng lóng, đây là một số cách bạn có thể vượt qua chúng.
Nghiên cứu và cập nhật
Để vượt qua những thách thức của việc dịch tiếng lóng, người dịch phải liên tục nghiên cứu và cập nhật các xu hướng ngôn ngữ hiện tại. Điều này liên quan đến việc hòa mình vào các phương tiện truyền thông của nền văn hóa mục tiêu, bao gồm mạng xã hội, chương trình truyền hình nổi tiếng, phim ảnh và âm nhạc. Tương tác thường xuyên với người bản ngữ, đặc biệt là những người thuộc nhóm đối tượng mục tiêu, là rất quan trọng.
Ví dụ: một dịch giả đang bản địa hóa nội dung cho khán giả thanh thiếu niên có thể theo dõi những người sáng tạo TikTok hoặc các kênh YouTube phổ biến bằng ngôn ngữ mục tiêu. Cách tiếp cận này giúp hiểu không chỉ các từ mà còn cả bối cảnh và sắc thái của cách sử dụng tiếng lóng trong các tình huống thực tế. Điều quan trọng cần lưu ý là tiếng lóng có thể khác nhau rất nhiều ngay cả trong cùng một ngôn ngữ dựa trên khu vực, nhóm tuổi và vòng tròn xã hội.
Hợp tác với người bản ngữ
Làm việc chặt chẽ với người bản xứ, đặc biệt là những người thuộc nhóm đối tượng mục tiêu, là điều vô giá trong việc dịch tiếng lóng. Những cộng tác viên này có thể cung cấp thông tin chi tiết về cách sử dụng hiện tại, ý nghĩa và khả năng chấp nhận các thuật ngữ tiếng lóng khác nhau. Họ cũng có thể giúp động não tìm ra các giải pháp thay thế sáng tạo khi không thể dịch trực tiếp.
Ví dụ: khi dịch tiếng lóng tiếng Anh “đổ trà” (có nghĩa là chia sẻ tin đồn) sang tiếng Pháp , người bản xứ có thể gợi ý “balance tout” hoặc “crache le morceau” như những từ tương đương nghe có vẻ tự nhiên hơn và có cùng một giọng điệu thân mật và thân mật. nghĩa. Sự hợp tác này đảm bảo rằng nội dung được bản địa hóa mang lại cảm giác chân thực và gây được tiếng vang với đối tượng mục tiêu.
Thích ứng hơn là dịch theo nghĩa đen
Khi xử lý tiếng lóng, việc điều chỉnh khái niệm này thường thực tế hơn là cố gắng dịch theo nghĩa đen. Cách tiếp cận này tập trung vào việc truyền đạt ý nghĩa và giọng điệu của tiếng lóng gốc hơn là các từ chính xác. Nó đòi hỏi sự sáng tạo và sự hiểu biết sâu sắc về cả văn hóa nguồn và văn hóa đích.
Một ví dụ điển hình là bản dịch từ lóng tiếng Anh “ngầu” sang tiếng Đức. Thay vì sử dụng bản dịch theo nghĩa đen, có thể làm mất đi ý nghĩa thông thường, tiếng Đức có thể sử dụng “toll” hoặc “geil” tùy theo ngữ cảnh. Tương tự, người Pháp có thể sử dụng “génial” hoặc “super” để nắm bắt bản chất của “ngầu” trong các tình huống khác nhau. Điều quan trọng là tìm một thuật ngữ truyền tải cùng mức độ thân mật và ý nghĩa tích cực trong ngôn ngữ đích.
Xem xét bối cảnh và đối tượng mục tiêu
Hiểu được bối cảnh sử dụng tiếng lóng và đặc điểm của đối tượng mục tiêu là rất quan trọng để bản địa hóa hiệu quả. Cùng một thuật ngữ tiếng lóng có thể cần được dịch khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố như độ tuổi của khán giả, hình thức của tình huống hoặc phương tiện giao tiếp.
Ví dụ: khi bản địa hóa cuộc trò chuyện thông thường giữa thanh thiếu niên trong trò chơi điện tử, người dịch có thể sử dụng tiếng lóng của giới trẻ hiện nay. Tuy nhiên, khi dịch cùng một đoạn hội thoại thành phụ đề mà nhiều đối tượng khán giả sẽ đọc hơn, họ có thể chọn ngôn ngữ trung lập hơn một chút mà vẫn giữ được giọng điệu thân mật mà không gây nhầm lẫn cho người xem lớn tuổi. Cách tiếp cận này đảm bảo rằng nội dung được bản địa hóa phù hợp và hiệu quả với đối tượng mục tiêu.
Sử dụng các kỹ thuật giải thích khi cần thiết
Kỹ thuật giải thích có thể cần thiết trong trường hợp không có thuật ngữ tương đương phù hợp cho một thuật ngữ tiếng lóng hoặc khi bối cảnh văn hóa là rất quan trọng để hiểu. Những điều này có thể liên quan đến việc thêm một lời giải thích ngắn gọn, sử dụng chú thích cuối trang hoặc tìm những cách sáng tạo để kết hợp ý nghĩa vào văn bản xung quanh.
Ví dụ: khi dịch tiếng lóng của Úc “arvo” (có nghĩa là buổi chiều) sang tiếng Tây Ban Nha, ban đầu người dịch có thể sử dụng thuật ngữ này theo sau là lời giải thích ngắn gọn: “Nos vemos esta arvo… perdón, esta tarde” (Hẹn gặp lại arvo… Ý tôi là , Chiều nay). Cách tiếp cận này giới thiệu thuật ngữ tiếng lóng trong khi vẫn đảm bảo nghĩa rõ ràng. Trong nội dung văn bản, chú thích cuối trang hoặc bảng chú giải thuật ngữ có thể được sử dụng để giải thích tiếng lóng cụ thể về mặt văn hóa mà không làm gián đoạn dòng chảy của văn bản chính.
Sử dụng các kỹ thuật dịch thuật khác nhau
Khi bản địa hóa tiếng lóng, người dịch sử dụng nhiều kỹ thuật khác nhau để truyền đạt ý nghĩa và giọng điệu một cách hiệu quả. Sự bù đắp về mặt văn phong thay thế tiếng lóng bằng các cụm từ nghe có vẻ tự nhiên trong ngôn ngữ mục tiêu, chẳng hạn như thay đổi “Bữa tiệc đó đã thắp sáng” thành “Estuvo thể loại” (Thật tuyệt vời) trong tiếng Tây Ban Nha. Việc vay mượn có thể có tác dụng đối với các thuật ngữ được công nhận rộng rãi, chẳng hạn như sử dụng từ “ngầu” trong nhiều ngôn ngữ, nhưng cần thận trọng vì hàm ý có thể khác nhau giữa các nền văn hóa.
Đối với tiếng lóng hoặc meme cụ thể về mặt văn hóa, có thể cần phải có ghi chú giải thích. Làm mềm giúp loại bỏ tiếng lóng có khả năng gây khó chịu, duy trì ý nghĩa trong khi giảm cường độ. Ví dụ: “Bộ phim này thật vớ vẩn!” có thể trở thành "Bộ phim này thật đáng thất vọng." Trong những trường hợp đặc biệt, việc lược bỏ có thể được sử dụng cho các thuật ngữ có tính cụ thể cao hoặc mang tính xúc phạm nhưng chỉ khi nó không làm thay đổi đáng kể thông điệp hoặc giọng điệu tổng thể.
Sử dụng tính năng dịch tự động và chỉnh sửa trực tiếp
Để vượt qua những thách thức của việc dịch tiếng lóng, việc tận dụng các công cụ dịch tự động kết hợp với tính năng soạn thảo trực tiếp có thể mang lại hiệu quả cao. Cách tiếp cận này cho phép bản dịch máy ban đầu của nội dung, sau đó có thể được tinh chỉnh và ngữ cảnh hóa trong thời gian thực.
Ví dụ: các dịch vụ như Linguise cung cấp trình chỉnh sửa trực tiếp ở giao diện người dùng cho phép người dịch chỉnh sửa kết quả dịch máy trực tiếp trên trang đầu của trang web. Việc trực quan hóa ngay lập tức các thay đổi này giúp đảm bảo rằng các bản dịch tiếng lóng phù hợp với phong cách ngôn ngữ tổng thể và bối cảnh của nội dung.
Và một trong những lợi thế mạnh mẽ của Linguise tích hợp với nhiều CMS , bao gồm các nền tảng phổ biến như WordPress , Shopify , v.v. Sự tích hợp liền mạch này cho phép người dịch và người quản lý nội dung làm việc hiệu quả trong môi trường CMS quen thuộc của họ đồng thời tận dụng khả năng dịch thuật nâng cao của Linguise tính năng chỉnh sửa.
Lợi ích của việc sử dụng trình soạn thảo trực tiếp để dịch tiếng lóng là rất nhiều.
- Cung cấp ngữ cảnh rõ ràng bằng cách cho phép người chỉnh sửa xem cách sử dụng tiếng lóng tại chỗ, tạo điều kiện cho các bản dịch nghe chính xác và tự nhiên hơn.
- Khả năng chỉnh sửa theo thời gian thực cho phép đánh giá ngay lập tức xem tiếng lóng được dịch có phù hợp với ngôn ngữ đích hay không.
- Cho phép các nhóm làm việc cùng nhau hiệu quả, mời các dịch giả chuyên nghiệp hoặc người bản xứ cung cấp ý kiến trực tiếp về bản dịch.
Sự kết hợp giữa dịch vụ dịch tự động và chỉnh sửa của con người thông qua trình chỉnh sửa trực tiếp có thể cải thiện đáng kể chất lượng và hiệu quả của việc dịch tiếng lóng và bản địa hóa, đảm bảo rằng nội dung cuối cùng tạo được tiếng vang chân thực với đối tượng mục tiêu.
Sự kết luận
Dịch tiếng lóng đặt ra những thách thức đặc biệt trong dịch thuật và giao tiếp đa văn hóa. Bản chất năng động của tiếng lóng, tính đặc trưng về văn hóa và sự phát triển nhanh chóng của nó khiến cho dịch giả trở thành một nhiệm vụ phức tạp trong việc truyền tải chính xác ý nghĩa, giọng điệu và sắc thái văn hóa của các thuật ngữ tiếng lóng qua các ngôn ngữ và nền văn hóa khác nhau.
Sự kết hợp giữa dịch tự động và chỉnh sửa của con người thông qua các tính năng soạn thảo trực tiếp, chẳng hạn như các tính năng do Linguise , mang đến một giải pháp mạnh mẽ. Cách tiếp cận này cho phép các bản dịch ban đầu hiệu quả có thể được điều chỉnh nhanh chóng và phù hợp với ngữ cảnh trong thời gian thực. tài khoản Linguise của bạn và tận hưởng thời gian dùng thử miễn phí 30 ngày cho tất cả Linguise !