Slang is een informele taalvorm die naast formeel taalgebruik bestaat en wordt gebruikt voor dagelijkse communicatie via verschillende media en platforms. Het vertalen van jargon echter vaak een uitdaging voor taalkundigen in het lokalisatieproces.
Waarom is het vertalen van jargon zo'n uitdaging bij lokalisatie? Het antwoord ligt in de dynamische en contextuele aard van straattaal zelf. Slang is niet slechts een verzameling informele woorden; het weerspiegelt cultuur, identiteit en complexe sociale nuances. Dit artikel gaat dieper in op wat jargon is, hoe het verschilt van formeel taalgebruik, de uitdagingen van het lokaliseren van jargon en strategieën om deze obstakels te overwinnen.
Wat is jargon en hoe verschilt het van formele taal?
Slang is een informele taalvorm die evolueert en gedijt in alledaagse gesprekken, vooral onder specifieke groepen zoals tieners of bepaalde gemeenschappen. De belangrijkste kenmerken van straattaal zijn het unieke, creatieve karakter ervan en de neiging om in de loop van de tijd snel te veranderen.
Meer dan alleen woordenschat dient jargon als een kenmerk van identiteit, sociale status en leeftijd binnen een groep. Tieners gebruiken bijvoorbeeld vaak straattaal om zich te onderscheiden van volwassenen en om een gevoel van kameraadschap met hun leeftijdsgenoten op te bouwen. In sommige gevallen kan jargon fungeren als een geheime code die alleen door bepaalde groepsleden wordt begrepen, waardoor een gevoel van exclusiviteit en verbondenheid tussen hen wordt versterkt.
In tegenstelling tot formeel taalgebruik heeft slang verschillende kenmerken. Formeel taalgebruik is stabiel, gestructureerd en wordt gebruikt in officiële of professionele situaties. Terwijl straattaal dynamisch en informeel is, benadrukt formeel taalgebruik duidelijkheid, precisie en naleving van standaard grammaticale regels. Een ander significant verschil ligt in de context van gebruik en het publiek. Formeel taalgebruik wordt doorgaans gebruikt in officiële documenten, academische presentaties of zakelijke communicatie, terwijl slang meer geschikt is voor informele gesprekken en informele sociale interacties.
Hier is een tabel met de verschillen tussen jargon en formeel taalgebruik.
Aspect | Jargon | Formele taal |
Natuur | Dynamisch, snel veranderend | Stabiel, gestructureerd |
Gebruikscontext | Informele gesprekken, sociale interacties | Formele situaties, professionele omgevingen |
Grammatica regels | Flexibel, vaak afwijkend van standaardregels | Houdt zich aan standaard grammaticale regels |
Publiek | Specifieke groepen, leeftijdsgenoten | Algemeen, generatieoverschrijdend |
Aanvaarding | Beperkt tot bepaalde groepen | Algemeen aanvaard in formele contexten |
Levensduur | Heeft de neiging van korte duur te zijn en verandert snel | Langdurige veranderingen langzaam |
Uitdagingen van lokalisatiejargon
Hieronder staan de uitdagingen die vaak voorkomen bij het vertalen en lokaliseren van straattaal.
- Culturele specificiteit: Het Britse jargon ‘chuffed’ (wat ‘extreem tevreden’ betekent) is diep geworteld in de Britse cultuur. Het is een uitdaging om in het Amerikaans-Engels een exact equivalent te vinden dat hetzelfde niveau van ongedwongen enthousiasme weergeeft zonder geforceerd of onnatuurlijk te klinken.
- Tijdelijk karakter: De term ‘on fleet’ (wat perfect verzorgd of gestyled betekent) ging halverwege de jaren 2010 viraal, maar is sindsdien uit de gratie geraakt. Een vertaler die aan een tekst uit die tijd werkt, zou moeten overwegen of hij een actuelere term zal gebruiken of de periodespecifieke taal zal behouden.
- Creativiteit en woordspeling: De jargonterm 'hangry' (een combinatie van hongerig en boos) is een creatieve woordspeling met woorden die moeilijk direct te vertalen zijn. Het geeft een specifiek gevoel weer dat mogelijk een langere uitleg in andere talen vereist.
- Niet-standaard gebruik: De uitdrukking 'het raakt anders' (wat betekent dat iets impactvoller of betekenisvoller aanvoelt) volgt niet de standaard grammaticaregels. Dit vertalen met behoud van de nonchalante, nadrukkelijke toon kan een uitdaging zijn.
- Beyond woordenboeken: De term ‘stan’ (een overijverige of obsessieve fan) is afkomstig van een nummer van Eminem en werd online populair. Het zou niet in traditionele woordenboeken te vinden zijn, waardoor vertalers de huidige internetcultuur moeten onderzoeken.
- Gebruikscontext: Het woord 'ziek' in straattaal kan 'uitstekend' of 'zeer goed' betekenen, maar alleen in specifieke informele contexten. In andere contexten behoudt het zijn standaardbetekenis van ‘ziek’. Deze dubbele betekenis kan lastig over te brengen zijn in andere talen.
- Generatieverschillen: De uitdrukking ‘geen limiet’ (wat ‘geen leugen’ of ‘echt’ betekent) wordt voornamelijk door jongere generaties gebruikt. Oudere vertalers hebben mogelijk behoefte aan opheldering hierover of hulp bij het vinden van een voor hun leeftijd geschikt equivalent in de doeltaal.
- Lokale gevoeligheid: De term ‘flikker’ wordt in het Brits-Engels terloops gebruikt om ‘sigaret’ aan te duiden, maar is in het Amerikaans-Engels zeer aanstootgevend. Een vertaler moet zich bewust zijn van deze regionale verschillen om onbedoelde overtredingen te voorkomen.
Hoe kunnen we de uitdagingen van slanglokalisatie overwinnen?
Nadat je hebt geleerd over enkele van de uitdagingen die vaak voorkomen bij het vertalen van jargon, volgen hier enkele manieren waarop je deze kunt overwinnen.
Onderzoek en blijf op de hoogte
Om de uitdagingen van het vertalen van jargon te overwinnen, moeten vertalers consequent onderzoek doen en op de hoogte blijven van de huidige taaltrends. Dit houdt in dat men zich onderdompelt in de media van de doelcultuur, waaronder sociale netwerken, populaire tv-programma's, films en muziek. Regelmatige interactie met moedertaalsprekers, vooral die uit de doelgroep, is cruciaal.
Een vertaler die werkt aan het lokaliseren van inhoud voor een tienerpubliek kan bijvoorbeeld populaire TikTok-makers of YouTube-kanalen in de doeltaal volgen. Deze aanpak helpt niet alleen de woorden te begrijpen, maar ook de context en nuances van hoe straattaal in praktijksituaties wordt gebruikt. Het is belangrijk op te merken dat jargon sterk kan variëren, zelfs binnen dezelfde taal, op basis van regio, leeftijdsgroep en sociale kring.
Werk samen met moedertaalsprekers
Nauw samenwerken met moedertaalsprekers, vooral die uit de doelgroep, is van onschatbare waarde bij het vertalen van jargon. Deze medewerkers kunnen inzicht geven in het huidige gebruik, de connotaties en de aanvaardbaarheid van verschillende jargontermen. Ze kunnen ook helpen bij het brainstormen over creatieve alternatieven wanneer directe vertalingen niet mogelijk zijn.
Als je bijvoorbeeld het Engelse jargon 'mors the tea' (wat 'roddels delen' betekent) naar het Frans , zou een moedertaalspreker 'balance tout' of 'crache le morceau' kunnen voorstellen als natuurlijker klinkende equivalenten die dezelfde informele toon en stijl weergeven. betekenis. Deze samenwerking zorgt ervoor dat de gelokaliseerde inhoud authentiek aanvoelt en resoneert met de doelgroep.
Pas je aan in plaats van letterlijk te vertalen
Als het om straattaal gaat, is het vaak praktischer om het concept aan te passen dan een letterlijke vertaling te proberen. Deze aanpak richt zich op het overbrengen van de betekenis en toon van het originele jargon in plaats van op de exacte woorden. Het vereist creativiteit en een diep begrip van zowel de bron- als de doelcultuur.
Een goed voorbeeld is de vertaling van het Engelse jargon ‘cool’ naar het Duits. In plaats van een letterlijke vertaling te gebruiken, die de nonchalante connotatie zou kunnen verliezen, Duitse vertalers, afhankelijk van de context, ‘toll’ of ‘geil’ kunnen gebruiken. Op dezelfde manier kunnen de Fransen ‘génial’ of ‘super’ gebruiken om de essentie van ‘cool’ in verschillende situaties vast te leggen. De sleutel is om een term te vinden die hetzelfde niveau van informaliteit en positieve connotatie uitstraalt in de doeltaal.
Houd rekening met de context en doelgroep
Het begrijpen van de context waarin het jargon wordt gebruikt en de kenmerken van de doelgroep zijn cruciaal voor effectieve lokalisatie. Dezelfde jargonterm moet mogelijk anders worden vertaald, afhankelijk van factoren zoals de leeftijd van het publiek, de formaliteit van de situatie of het communicatiemedium.
Bij het lokaliseren van een informeel gesprek tussen tieners in een videogame kan de vertaler bijvoorbeeld actueel jeugdjargon gebruiken. Wanneer ze hetzelfde gesprek echter vertalen voor ondertitels die een breder publiek zal lezen, kunnen ze kiezen voor iets neutraler taalgebruik dat nog steeds de informele toon weergeeft zonder oudere kijkers in verwarring te brengen. Deze aanpak zorgt ervoor dat de gelokaliseerde inhoud geschikt en effectief is voor het beoogde publiek.
Gebruik indien nodig verklarende technieken
Verklarende technieken kunnen nodig zijn in gevallen waarin er geen geschikt equivalent bestaat voor een jargonterm of waarin de culturele context cruciaal is voor begrip. Hierbij kan het gaan om het toevoegen van een korte uitleg, het gebruik van voetnoten of het vinden van creatieve manieren om de betekenis in de omringende tekst op te nemen.
Bij het vertalen van het Australische jargon ‘arvo’ (dat ‘middag’ betekent) naar het Spaans, kan een vertaler bijvoorbeeld in eerste instantie de term gebruiken, gevolgd door een korte uitleg: ‘Nos vemos esta arvo… perdón, esta tarde’ (Tot ziens deze arvo… ik bedoel , deze middag). Deze aanpak introduceert de slangterm en zorgt ervoor dat de betekenis duidelijk is. In geschreven inhoud kunnen voetnoten of woordenlijsten worden gebruikt om cultureel specifiek jargon uit te leggen zonder de stroom van de hoofdtekst te onderbreken.
Gebruik verschillende vertaaltechnieken
Bij het lokaliseren van jargon gebruiken vertalers verschillende technieken om betekenis en toon effectief over te brengen. Stilistische compensatie vervangt straattaal door natuurlijk klinkende zinnen in de doeltaal, zoals het veranderen van 'Dat feest was aangestoken' in 'Estuvo geniaal' (Het was geweldig) in het Spaans. Lenen kan werken voor algemeen erkende termen, zoals het gebruik van ‘cool’ in veel talen, maar voorzichtigheid is geboden omdat de connotaties per cultuur kunnen verschillen.
Voor cultureel specifiek jargon of memes kunnen toelichtingen nodig zijn. Verzachten helpt bij mogelijk aanstootgevend straattaal, waardoor de betekenis behouden blijft en de intensiteit wordt verminderd. Bijvoorbeeld: "Deze film is totale onzin!" zou kunnen worden: "Deze film was teleurstellend." In extreme gevallen kan weglating worden gebruikt voor zeer specifieke of aanstootgevende termen, maar alleen als dit de algehele boodschap of toon niet significant verandert.
Automatische vertaling en live-editorfuncties gebruiken
Om de uitdagingen van jargonvertaling het hoofd te bieden, kan het gebruik van automatische vertaaltools in combinatie met live-editorfuncties zeer effectief zijn. Deze aanpak maakt een eerste automatische vertaling van de inhoud mogelijk, die vervolgens in realtime kan worden verfijnd en gecontextualiseerd.
Linguise bijvoorbeeld een front-end live-editor waarmee vertalers de resultaten van automatische vertalingen rechtstreeks op de voorpagina van de website kunnen bewerken. Deze onmiddellijke visualisatie van veranderingen zorgt ervoor dat jargonvertalingen aansluiten bij de algemene taalstijl en context van de inhoud.
En ook een van de krachtige voordelen van Linguise integratie met tal van CMS's , waaronder populaire platforms als WordPress , Shopify Linguise gebruik kunnen maken van de geavanceerde vertaal- en bewerkingsfuncties.
De voordelen van het gebruik van een live-editor voor het vertalen van jargon zijn talrijk.
- Biedt duidelijke context doordat redacteuren het jargongebruik ter plaatse kunnen zien, waardoor nauwkeurigere en natuurlijker klinkende vertalingen mogelijk worden.
- Real-time bewerkingsmogelijkheden maken het mogelijk om onmiddellijk te beoordelen hoe goed het vertaalde jargon in de doeltaal past.
- Teams efficiënt laten samenwerken en professionele vertalers of moedertaalsprekers uitnodigen om rechtstreeks input te geven op de vertalingen.
De combinatie van een automatische vertaalservice en menselijke bewerking via een live-editor kan de kwaliteit en efficiëntie van de vertaling en lokalisatie van jargon aanzienlijk verbeteren, waardoor wordt verzekerd dat de uiteindelijke inhoud authentiek resoneert met de doelgroep.
Gevolgtrekking
Het vertalen van jargon biedt unieke uitdagingen op het gebied van vertaling en interculturele communicatie. De dynamische aard van jargon, de culturele specificiteit ervan en de snelle evolutie ervan maken het voor vertalers een complexe taak om de betekenis, toon en culturele nuances van jargontermen in verschillende talen en culturen accuraat over te brengen.
De combinatie van automatische vertaling en menselijke bewerking via live-editorfuncties, zoals die aangeboden door Linguise , biedt een krachtige oplossing. Deze aanpak maakt efficiënte initiële vertalingen mogelijk die snel in realtime kunnen worden aangepast en gecontextualiseerd. Registreer uw Linguise -account en geniet van een gratis proefperiode van 30 dagen voor alle Linguise functies!